HARİTALARDA KÜÇÜLTME ORANI (ÖLÇEKLER)
Ölçekler iki şekilde gösterilir:
- Kesir Ölçek:
Harita üzerinde 1 birim uzunluğun gerçekte kaç birim uzunluğa eşit olduğunun bir kesirle belirlenmesidir. Örneğin, 1:100.000 kesirli ölçeğin kullanıldığı bir haritadaki 1 cm’lik uzunluk gerçekte 100.000 cm’ye eşittir ve 100.000 defa küçültme vardır.
Buna göre;
Haritada Gerçekte
1 cm 100.000 cm
1 cm 1.000 m
1 cm 1 km
olarak değerlendirilir.
- Çezik (Çizgi=Grafik) Ölçek
Yatay bir kolon üzerinde, haritadaki bir birim uzunluğun gerçekte kaç birim olduğunu gösterir.
Ölçeklerle İlgili Genel Bilgiler:
- Ölçeğin paydasına birim yazılmamasına rağmen, birim türü daima cm’dir.
- Ölçeğin paydası kadar küçültme vardır.
- Ölçeğin paydası birim olarak cm’dir. Bunu, hangi birim türü isteniyorsa ona çevirip işlem yapmak gerekir.
- Ölçeğin paydası büyüdükçe harita küçülür, ölçeğin paydası küçüldükçe harita büyür. Şimdi bu dört özelliği bir örnekle açıklayalım:
1:400.000 ölçek hangi anlamları ifade eder?
- 400.000 cm olarak birimdir.
- 400.000 defa küçültme vardır.
- 400.000 cm = 4 km’ye çevrilebilir.
- 1:400.000 den daha büyük bir ölçeğe örnek 1:200.000, daha küçük bir ölçeğe örnek 1:600.000 dir.
