Robert Hooke

Robert Hooke, (d. 18 Temmuz 1635 – ö. 3 Mart 1703). Hem teorik hem de pratik açıdan yaptığı çalışmalarla bilimsel rönesansta büyük rol oynamış bir İngiliz bilim adamıdır. Babası John Hooke, Freshwater'daki All Saints Kilisesi'nde vaazlar vermiştir.

Robert Hooke, bilim dallarından özellikle biyolojiye daha küçükken ilgi duymuştur. Daha sonra kilisede çalışan üç abisi gibi onun da iyi bir eğitim alıp kiliseye katılacağı düşünülüyordu. Ancak, ailesi, Hooke'un çalışırkenki kronik baş ağırılarından dolayı çok yaşamayacağından korkup okuldan almışlardır.

Wight Adası'ndaki Freshwater'da doğan Hooke, ilköğretim eğitimini Isle of Wight'ta aldıktan sonra, 13 yaşında, Dr. Busby'nin altında Westminster Okulu'nda almıştır. 1653'te, Hooke, Oxford'daki İsa Kilisesi'nde koroculuk yerini aldı. Burada, Robert Boyle'la tanışıp onun asistanlığını yaptı. Boyle, bir matematikçi olmadığından, ideal gaz yasasının bir parçası olan Boyle yasasını, formülize edenin Hooke olma ihtimali yüksektir. Hücre ik defa 1665 yılında bir ingiliz bilim adamı olan Robert Hooke tarafından ölü mantar dokusunda boş odacıklar şeklinde keşfedildi. Robert Hooke incelemeleri sırasında gördüğü bu odacıklara hücre (cellula) adını verdi.ve bu başarı sıyla tarihe geçti.

Girdiği Oxford’da Royal Society’yi oluşturacak bir grup bilimadamının arasında kendisine bir yer edinmeyi ve kimyacı Boyle’un asistanı olmayı başaran Hooke, çağdaş anlamda ilk hava boşaltma pompası sayılan aracın yapımını başardı. 1662’de bir yıl üyeliğine seçileceği Royal Society’nin deney yönetmenliğine getirildi. 1664’te mekanik dersleri vermeye başladı, bir yıl sonra da Greshan College’da geometri profösörlüğüne atandı. Katıların esnekliğine ilişkin kendi adıyla anılan ünlü yasayı açıklayan Hooke’un bir yandan küçüklüğünden beri süren sağlıksızlığı, bir yandan giriştiği üzücü tartışmalar, bir yandan da yeteneklerinin tükenmesi yüzünden yaşamının son yılları oldukça mutsuz geçti. Geçimsiz bir insan olan Hooke, bir zemberekli saat yapan Huygens’i kendi buluşunu çalmakla, Newton’u ise önce ışığın yapısıyla, daha sonra da çekim yasasıyla ilgili düşünceleri sahip çıkmakla suçlamıştır. Çağdaş anlamda hava boşaltma pompası sayılabilecek ilk aracın ve ilk barometrenin yapımını gerçekleştirmiş, termometrede sıfırın suyun donma noktasına karşı gelmesini önermiştir. Dönen bir silindir üzerine havanın basıncını, nemini, sıcaklığını ve rüzgârın hızını kaydedecek biçimde bir hava saati geliştirmiş ilk “kardan bağlantısı”nı üretmiştir. Hooke’un fizikteki diğer önemli buluşu katı cisimlerin esnekliğine ilişkin yasadır. Hooke yasasına göre katı cisimlerde bir kuvvet etkisiyle oluşan gerilim, uygulanan kuvvetin şiddetiyle doğru orantılıdır. Hooke ışığın dalga özelliği taşıyabileceğini öne süren bir kuram geliştirmiş titreşimin yayılma yönüne dik olduğunu ileri sürmüştür. İnce saydam tabakalarda ışığın davranışın incelemiş, tabakanın kalınğının ışığın rengi üzerindeki etkisini gözlemlemiştir. Hooke mikroskop yardımıyla yaptğı gözlemleri ayrıntılı çizimlerle aktarmış ve mantardaki arı peteği biçimli boşluklar için daha sonra biyolojinin en önemli kavramı durumuna yükselecek olan hücre sözcüğünü kullanmıştır. Jeoloji ve astronomi alanlarında da araştırmmalar yapan Hooke, ayrıca ısınan cisimlerin genişlediğini ve havanın birbirlerinden oldukça uzakta bulunan parçacıklardan oluştuğunu ileri süren ilk bilimadamı olmuştur.